آموزش بهترین روش نگهداری ریشه فرش

از ریشه فرش چه می‌دانیم؟

فرش اجزای مختلفی دارد و ریشه فرش، یکی از قسمت‌های مهم آن به شمار می‌رود و معمولا به صورت نخ‌های کرم یا سفید در انتهای فرش قرار دارد. جالب است بدانید که خود ریشه فرش در میان متخصصان و فرش‌شناسان، شکل‌های مختلفی دارد. انواع ریشه‌های فرش شامل ریشه ساده، توری، گره‌دار و زنجیری می‌شود. با توجه به جنس نخ تار فرش هم مقاومت ریشه‌ها متفاوت است.

تمیز نگهداشتن و مراقبت از ریشه‌های فرش برای طول عمر آن اهمیت اساسی دارد؛ چرا که در صورت آسیب به آن، احتمال صدمه خوردن خود فرش نیز وجود دارد. حتی هنگام جارو زدن و شستن ریشه فرش در خانه نیز باید توجه کرد که دچار خرابی نشود. ظرافت و روشنی رنگ ریشه و همچنین قرارگیری‌اش در لبه فرش بیشتر آن را در معرض آلودگی قرار می‌دهد و به راحتی با چند بار پا خوردن کثیف می‌شود. هر زمانی که فرش خود را به قالیشویی سپردید؛ یکی از بهترین راه‌هابرای بررسی عمکرد قالیشویی، بررسی ریشه فرش از لحاظ رنگ و عدم پارگی یا ریش ریش شدن آن است.

 انواع روش تمیز نگه داشتن ریشه فرش:

اشتباهات رایج در مراقبت از ریشه فرش

شستشوی غلط: شستشوی اشتباه فرش نه تنها به تمیزی ریشه و فرش شما کمکی نمی‌کند؛ بلکه با زرد شدن ریشه و آسیب به بافت فرش، به ضرر این کالای باارزش نیز هست.

چسب زدن ریشه فرش: به غیر از اثر چسب که روی ریشه مانده و کار قالیشویی را دشوار می‌کند؛ خود چسب هم به مرور بخاطر رفت و آمد، قدرت چسبندگی‌اش را از دست داده و باعث آسیب زدن به فرش می‌شود.

شست و شوی خانگی ریشه فرش

معمولا اولین راه حلی که پس از کثیف شدن ریشه فرش به ذهن همه می‌رسد؛ شستن آن در منزل است. اما مهم است که با روش صحیح آن آشنا شویم؛ چرا که گاهی اوقات با وجود صرف وقت و انرژی فراوان، پس از شستن متوجه می‌شویم که ریشه فرش زرد شده است. از جمله دلایل زرد شدن ریشه فرش، شستن آن بدون توجه به اصول صحیح این کار و جنس، الیاف و رنگ فرش است. همچنین استفاده از آب داغ و مواد شوینده شیمیایی و نامناسب از دیگر دلایل این اتفاق است.

برای شستن صحیح فرش، ابتدا ریشه‌ها را صاف و مرتب کنید. می‌توانید شامپو فرش و آب گرم را باهم مخلوط کنید و با دستمال یا فرچه به ریشه‌های فرش بکشید. برخی از مایع سفید کننده (وایتکس) نیز برای سفیدی ریشه فرش استفاده می‌کنند؛ همچنین از وایتکس برای شستشوی فرش نیز استفاده می کنند

دقت کنید که بعد از اتمام عملیات حتما پنجره‌ها را باز کنید تا ریشه‌ها سریع‌تر خشک شوند. در قدیم از سرکه سفید برای اینکار استفاده می‌کردند؛ این روش همچنان برای فرش‌های دستباف جوابگو است و پیشنهاد میشود که برای ریشه فرش ماشینی به کار نرود.

استفاده از کاور ریشه فرش

در دسترس بودن کاورها باعث شده است که استفاده از کاور محافظ ریشه فرش، یکی دیگر از روش‌های معمول مراقبت از آن باشد. از مزیت‌های کاور این است که در آن‌ از چسب استفاده نشده و ضمن محکم نگه داشتن ریشه روی لبه فرش، مانع کثیفی آن هم می‌شود. کاورهای توری از آنجایی که امکان تبادل هوا را فراهم می‌کنند، جلوی پوسیدگی فرش را هم می‌گیرند.

دلیل دیگری که موجب محبوبیت کاور بین خانواده‌های ایرانی در محافظت از ریشه فرش شده است، منظم شدن ریشه‌های آن و جلوگیری از آسیب‌دیدگی در اثر رفت و آمد می‌باشد. با کاور کردن ریشه‌های فرش، عمر آن بیشتر می‌شود؛ اما مهم است که جنس کاور مرغوب باشد، در غیر این صورت خود در پوسیدگی ریشه فرش نقش خواهد داشت.

ریشه ‌دوزی

ریشه‌ دوزی به معنای حذف ریشه‌های خراب شده و اضافه کردن ریشه‌های جدید است. البته این کاری نیست که بتوان به راحتی در منزل انجام داد و نیازمند مهارت‌های تخصصی است. ریشه‌دوزان حرفه‌ای با آگاهی از انتخاب نخ چله و سوزن مناسب، اقدام به رفوگری می‌کنند.

شیرازه دوزی فرش، قدمتی طولانی دارد. در مرمت انواع فرش‌های دستباف و ماشینی در صورتی که این کار به شیوه حرفه‌ای انجام نشود؛ باعث ایجاد ظاهری نازیبا در فرش می‌شود.

چگونه ریشه فرش را ببافم؟

معمولا بهتر است که بعد از خرید فرش، ریشه‌های آن را گره بزنید. سه روش معمول برای گره زدن فرش وجود دارد که شامل گره زنجیره‌ای، دو گره و گره نخودی است. در ادامه طرز گره زدن ریشه فرش را برای شما شرح می‌دهیم.

دو گره

در این شیوه ریشه‌های فرش را به گروه‌های دو تا پنچ تایی تقسیم کنید. اگر راست دست هستید، یک گروه را با دست چپ بگیرید و با دست راست نخ را با انگشت شست و سبابه بگیرید، دسته نخی که در دست چپ بود را دو بار دور انگشت میانه، سبابه و شصت بچرخانید.

وقتی اولین دسته دو یا پنج تایی از ریشه‌ها را از میان آن بیرون آوردید؛ با دست راست باقی نخ را هدایت کنید و گره بزنید. با باقی دسته‌ها نیز همین روش را ادامه دهید.

گره زنجیره‌ای

در این روش، اول انتهای ریشه‌ها را گره نخودی یا دو گره بزنید؛ بعد در دنباله ریشه‌های هموار به اندازه دو سانتی‌متر از گره نخودی، دوباره گره معمولی ایجاد کنید و در ادامه نیز از محل قبلی با فاصله دو سانتیمتری با ریشه‌های همجوار گره بزنید.

گره نخودی

این شیوه از دو روش دیگر آسان‌تر است. تنها کافی است ریشه‌ها را در دسته‌های ۲ تا ۵ تایی بگیرید؛ دور هم بپیچید و گره معمولی بزنید.