نفوذ مدرنیته در حوزه فرش های ماشینی
این روزها که مدرنیته همه ابعاد زندگی را دربر گرفته چندان دور از انتظار نیست که با فرش هایی که شباهت زیادی به قالی های گذشته ندارند روبه رو شویم. فروشگاه های عرضه فرش ماشینی تعداد بیشماری فرش های متفاوت با طرحها و نقشهای عجیب را به علاقه مندان عرضه میکنند.
تا چندی پیش معمولا نقشه فرش های دستباف در سه قالب لچک ترنج٬ خشتی و افشان بافته میشد. در میان آنها لچک ترنج از قدیم مورد استقبال بیشتری قرار داشت و پس از ورود فرش های ماشینی نیز محبوبتر از دیگران واقع شد.
در فرش های لچک ترنجدار٬ افزون بر حاشیه ای پهن که دور تا دور فرش را احاطه کرده٬ نقشی دایره ای یا بیضی شکل در میان قرار داردکه به آن ترنج میگویند و در چهار گوشه داخلی حاشیه٬ چهار نقش با فرم مثلثی قائم الزاویه که وتر آن خطی هلالی است٬ وجود دارد که هر یک از این چهار نقش را هم لچک میگویند.
برخی کارشناسان فرش ادعا میکنند طرحهای اصلی فرش های ایرانی٬ برگرفته از معماری ساختمان های آن روزگار است. در نتیجه هنگامی که ساختار خانه ها تغییری اساسی می کرده، طراحان فرش نیز از این تغییر تبعیت می کرده اند. آنها بر این عقیده اند که طرح لچک ترنج فرش ها از طرح پردیس معماری ساختمان های سده آخر دوره اشکانیان الهام گرفته است. این معماری از فضای اندرونی٬ بیرونی تشکیل شده بود و در واقع فرش های لچک ترنجدار٬ نمادی از حیاط این ساختمان ها بوده اند.
”لچک”ها باغچه های سبزی کاری چهار گوشه حیاط و ”ترنج“ حوض میانی آن را یادآور میشد. گل های میان آنها نیز به گلکاری های گل محمدی حیاط اشاره میکرده اند. پس از گذشت زمان و ایجاد تغییرات در معماری و حذف حوض میانی و باغچه های سبزیکاری٬ طرح افشان فرش به وجود آمد. در این طرح٬ دیگر اثری از لچک و ترنج نبود و با حفظ همان حاشیه اصلی در فضای میان حاشیه ها٬ نقشه هایی از انواع گل و ساقه و برگ دیده میشد.
فرش های بلژیکی البته تنها به طرح های ایرانی بسنده نکرده اند. انواع طرح های مدرن و خلاقانه از دیگر محصولات بلژیکی هستند. این فرش ها در طرح های ابتکاری جالبی تولید میشوند که میتوانند نظر هر خریداری را به خود جلب کنند.
فرش هایی با زمینه چمن مصنوعی که میتواند خانه شما را به یک زمین فوتبال تبدیل کند٬ فرش هایی که شما را به یاد تنه بریده شده یک درخت تناور میاندازد و فرش هایی که مانند یک پازل هزار تکه تولید شده اند از نمونه های خلاقانه و پرطرفدار فرش های بلژیکی به شمار می آیند.
نکته مهم در ارتباط با شرکت های تولید کننده فرش بلژیکی٬ رعایت استاندارهای جهانی در آنها است.