لغو تحریم ورود فرش ایرانی به آمریکا در انتظار مذاکرات وین و برجام

ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی پس از چین، ترکیه، هندوستان، بلژیک، هلند و آمریکا در جایگاه هفتمین صادرکننده بزرگ فرش قرار داشت. ارزش صادرات فرش ماشینی ۳۰۰ میلیون دلار در آن سال تخمین زده شد. در سال ۲۰۱۷ میلادی زمانی که برجام هنوز اجرا می‌شد ایران اصلی‌ترین صادرکننده فرش خصوصا فرش دستباف به جهان بود و در سال ۲۰۱۹ میلادی به ۷۰ میلیون دلار کاهش یافت. فشار ناشی از تحریم‌های امریکا و شیوع کرونا وضعیت معیشتی ده میلیون فعال در صنعت فرش ایران را در معرض خطر قرار داده است صنعتی که میراث ملی ایرانیان محسوب می‌شود.

تاثیر برجام بر حوزه صادرات فرش ایران

 رئیس مرکز ملی فرش ایران، تاثیر برجام در حوزه فرش را غیرقابل انکار توصیف کرد و در این باره افزود: از سال ۲۰۱۰ ورود فرش ایرانی به ایالات متحده آمریکا ممنوع شد. این در حالی بود که آمریکا تا قبل از آن سال، مشتری شماره یک فرش ایرانی و مهم ترین وارد کننده فرش دستبافت ایرانی بود تاجایی که سال قبل از تحریم ۸۰ میلیون دلار فرش دستبافت ایرانی معادل ۱۶.۵ درصد از کل ارزش صادرات آن سال مستقیم به آمریکا صادر شده بود، اما از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ هیچ گونه صادراتی در حوزه فرش به این کشور انجام نشد.

از ژانویه ۲۰۱۶ به محض اعلام توافق، نخستین محموله فرش ایرانی از مبدا هامبورگ آلمان به لس آنجلس آمریکا ارسال شد و از بهمن ۹۴ یعنی یک ماه بعد از آن صادرات مستقیم از ایران نیز اتفاق افتاد. سال ۹۵ نزدیک به ۹۰ میلیون دلار فرش دستباف به صورت مستقیم به آمریکا ارسال شد.
 
به گزارش خبرگزاری دولتی ایران (ایرنا) حمید کارگر، رئیس مرکز ملی فرش ایران گفته است: "با اجرای برجام، درهای بازار این کشور (آمریکا) به روی فرش ایرانی باز شد به شکلی که در ۱۱ ماهه  سال جاری (قبل از خروج ترامپ از برجام) ۳۲۱ میلیون دلار فرش به خارج صادر شد که ۸۰ میلیون دلار آن سهم بازار آمریکاست."

در متن توافق جامع اتمی ایران با قدرت‌های بزرگ جهانی، به لغو تحریم واردات فرش ایرانی اشاره شده است. فرش 700 شانه، فرش 1200 شانه یکی از پرفروش ترین انواع فرش ها در اروپا و آمریکا می باشد که با وجود تحریم ها راه ورود این فرش ها به مناطق اروپا و آمریکا بسته شد. امید است با رفع تحریم ها بتوان فرش های ماشینی کاشان به سایر کشور ها صادر نمود.

در سال ۲۰۱۰ میلادی با مصوبه کنگره و تایید رئیس جمهوری آمریکا صادرات فرش ایرانی به این کشور متوقف شده بود.

این در حالی بود که بعضی گزارش‌ها حاکی از آن بود که از آن زمان، فرش‌های ایرانی به نام فرش‌های "غیر ایرانی" وارد بازار آمریکا می‌شد.

اتحادیه تعاونی‌های فرش یک سال بعد از ممنوعیت صادرات فرش ایرانی به آمریکا (۲۰۱۱) اعلام کرد "بخش اعظمی از فرش‌هایی که از کانال کشورهای پاکستان، ترکیه و نظایر آنها به بازار آمریکا صادر شد در واقع تولید ایران بودند که به نام این کشورها صادر شده بودند."

در زمان ریاست جمهوری رونالد ریگان در دهه ۸۰ میلادی هم با اعمال ممنوعیت صادرات فرش ایرانی به آمریکا، صادر کنندگان ایرانی فرش خود را از طریق کانادا به آمریکا ارسال می کردند.
 
در حال حاضر تمام تولید کنندگان فرش اعم از دستبافت و ماشینی 700 شانه و فرش 1200 شانه چشم به مذاکرات وین دوخته اند تا سرانجام چندین ماه مذاکره پیچیده بین 4+1 و امریکا را با ایران ببینند و منتظر خبرهای خوبی هستند که قرار است اتفاق بیافتد. 

فرش ایران یکی از منابع درآمد ارزی و ایجاد اشتغال برای چند صد هزار نفر در این کشور است که به شیوه صنعت خانگی یا در کارگاه های تخصصی تولید می‌شود.