افول ایران در بازار جهانی فرش ماشینی
ایران ظرفیت تولید بیش از ۱۵۰ میلیون مترمربع فرش را دارد که این میزان در شرایط کنونی به کمتر از نصف عدد ذکر شده، رسیده است.
فرش همواره از محصولات پرطرفدار و صادراتی ایران بوده است اما، در سال‌های اخیر تولیدکنندگان این حوزه با چالش‌های فراوانی دست وپنجه نرم کردند. در حقیقت با توجه به معضلات داخلی و خارجی فراوان برای تولیدکنندگان حوزه فرش، می‌توان به این واقعیت مهم اشاره کرد که اگر شاهد برطرف کردن چالش‌های تولیدکنندگان حوزه فرش در کشور باشیم می‌توان به چشم‌انداز روشن این محوصل مهم ایرانی در نقاط مختلف جهان امیدوار بود. نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که فرش همواره در بین ۳ محصول برتر صادراتی غیرنفتی کشور قرار داشته است که همین موضوع موجب شده تا داغ دل بسیاری از تولیدکنندگان و فعالان این حوزه تازه شود.
در سالی که از سوی مقام معظم رهبری به سال «مانع‌زدایی از تولید» لقب گرفته، مسئولان باید تمام تلاش خود برای کسب رضایت تولیدکنندگان فرش ایرانی انجام دهند تا شاهد رونق صادراتی این محصول مهم به کشورهای مختلف جهان باشیم. به منظور بررسی مشکلات و ارائه راهکارهای مختلف برای رفع معضلات تولیدکنندگان فرش در کشور به سراغ ۲ تن از فعالان این حوزه رفته‌ایم تا از نظرات آنها را درباره شرایط تولیدکنندگان امروز فرش ایرانی و ارائه راهکارهای عملیاتی برای برطرف کردن مشکلات فعالان حوزه فرش مطلع شویم. مصوبات بانک مرکزی که شامل بازگشت ارز صادراتی در مدت ۶ ماه می‌شود، موجب شده تا صادرات فرش ایرانی با چالش‌های فراوان روبرو شود.
تولیدکننده زیر فشار هزینه‌های سرسام‌آور
عبدالله بهرامی که در سمت مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های فرش دستباف کشور بارها به مشکلات حوزه تولیدکنندگان فرش دستباف اشاره کرده است، با بیان اینکه مالیات یکی از عوامل مهم برای تولیدکنندگان فرش دستباف ایرانی به شمار می‌رود، گفت: کاهش رقابت‌پذیری و افزایش هزینه‌های سرسام‌آور مالیاتی از جمله معضلات مهم تولیدکنندگان فرش ایرانی در کشور است.
وی افزود: موانع مهمی برای تولید فرش دستباف در کشور پیش‌روی تولیدکنندگان قرار دارد که در سال‌های گذشته آسیب‌های جدی را به مهمترین صنعت غیرنفتی ایران وارد کرده است، مصوبات بانک مرکزی که شامل بازگشت ارز صادراتی در مدت ۶ ماه می‌شود، موجب شده تا صادرات فرش ایرانی با چالش‌های فراوان روبرو شود.
بهرامی تصریح‌کرد: بسیاری از تولیدکنندگان فرش ایرانی از دهک‌های کم درآمد جامعه محسوب می‌شوند اما، اجرای قانون اخذ مالیات بر ارزش افزوده از تولیدکنندگان فرش سبب شده تا تولیدکننده فرش ایرانی توان رقابت با رقبای خارجی در بازارهای جهانی نداشته باشد زیرا، توان مالی و ارزی لازم را برای حضور در نمایشگاه‌های مختلف جهان و ارائه قیمت رقابتی با سایر کمپانی‌های دیگر جهان را ندارد.
تحریم و گمرک موانع تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایرانی
عضو هیئت مدیره جامعه متخصصان نساجی ایران با اشاره به اینکه در ۵ سال گذشته آمار تولید و صادرات فرش ماشینی یکی از بهترین آمارها بود که از سوی وزارت صمت اعلام می‌شد، گفت: دیگر تولیدکنندگان فرش ماشینی در ایران ممتاز نیستند زیرا، فرش از ردیف کالاهای منتخب صادراتی و تولیدی کشور توسط مسئولان وزارت صمت خارج شده است.
علیرضا حائری تصریح‌کرد: با وجود اینکه فرش ماشینی در کشور طی یک سال، بیش از ۱۰۰ میلیون مترمربع تولید می‌شود اما، خروج آن از محصولات منتخب تولیدی و صادراتی موجب شده است تا تولیدکنندگان دیگر انگیزه لازم را نداشته باشند زیرا، دولت حمایت مناسبی را از تولیدکنندگان فرش ایرانی ندارد.
وی گفت: گمرک حتی با تولیدکنندگان فرش ایرانی همکاری نمی‌کند و در پاره‌ای از اوقات شاهد هستیم که برای تحویل فرش‌هایی که نیاز به مرمت دارند و از خارج کشور به ایران فرستاده می‌شوند تا به دست تولیدکنندگان برسند همچنان با اتلاف زمان و یا عدم تحویل فرش به تولیدکننده از سوی گمرک روبرو هستیم که معضلات فراوانی را برای کشور ایجاد کرده است.
حائری با اشاره به اینکه کشور ترکیه در همسایگی ما سالیانه از طریق صادرات فرش بیش از ۳ میلیارد دلار درآمدزایی می‌کند، افزود: درآمدزایی ایران به لحاظ صادرات فرش به ۲۵۰ میلیون دلار در سال هم نمی‌رسد که این رقم در سال‌های گذشته به دلیل کاهش شدید تولیدکنندگان فرش ایرانی به کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار هم رسیده است.
عضو هیئت مدیره جامعه متخصصان نساجی ایران اضافه‌کرد: کشورهای حوزه دریای خلیج فارس به همراه عراق و افغانستان مهمترین بازارهای صادراتی برای فرش ایرانی هستند اما، اعمال تحریم‌های ظالمانه از سوی آمریکا موجب شده تا تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایرانی برای وصول مطالبات خود با چالش‌های فراوان روبرو باشند.
وی تحریم‌ها را عامل کاهش چشمگیر صادرات فرش ایرانی به اروپا و آمریکا عنوان کرد و افزود: بیش از ۱۵۰۰ کارخانه تولید فرش ایرانی در کشور وجود دارد که متاسفانه کمتر از ۵۰ درصد آن ها فعال هستند. ایران ظرفیت تولید بیش از ۱۵۰ میلیون مترمربع فرش در سال را دارد که این میزان در شرایط کنونی به کمتر از نصف عدد ذکر شده، رسیده است.
حائری تولید مواد اولیه فرش در کشور را یکی از مهمترین محاسن ایران برای تولید فرش عنوان کرد و افزود: نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که بعضی از مواد اولیه تولید فرش در کشور از نقاط دیگر دنیا تامین می‌شود اما، اگر معضلات تحریم و مشکلات داخلی تولیدکنندگان فرش ایرانی مرتفع شود، می‌توان به روزهای درخشان صنعت فرش به لحاظ تولید و صادرات امیدوار بود به شرطی که مسئولان برای احیای فرش ایرانی راهکارهایی را اجرایی کنند که نتیجه بلندمدت موثری در صنعت فرش کشور داشته باشد.
منبع:خبرگزاری بازار